Chuyển đổi số là gì? Vì sao cần chuyển đổi số?

Chuyển đổi số là gì?

Chuyển đổi số là việc tích hợp các công nghệ vào sản phẩm, dịch vụ, quy trình và chiến lược của một tổ chức để tương tác và phục vụ nhân viên cũng như khách hàng tốt hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của mình.

Quá trình chuyển đổi số có thể đòi hỏi doanh nghiệp kiểm tra và cải thiện về mọi mặt, từ chuỗi cung ứng và quy trình làm việc, kĩ năng của nhân viên và sơ đồ tổ chức, cho tới sự tương tác của khách hàng và đề xuất giá trị của doanh nghiệp.

Sự tăng trưởng và hiệu quả mà công nghệ số đem lại là rất mạnh mẽ,

khiến cho việc chuyển đổi số trở nên vô cùng quan trọng

Việc chuyển đổi số thành công sẽ đem lại những lợi ích liên tiếp cho doanh nghiệp. Các công nghệ và quy trình kĩ thuật số giúp doanh nghiệp phản ứng kịp thời với nhu cầu của khách hàng trong hiện tại và cả khi nhu cầu tăng lên. Chuyển đổi số cũng xây dựng cơ sở hạ tầng và những kĩ năng cần thiết cho việc tận dụng các công nghệ đang phát triển nhanh. Điều đó có thể tạo nên lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Chiến lược chuyển đổi số sẽ giúp các doanh nghiệp sống sót và phát triển trong tương lai khi mà công nghệ trở thành động lực chính của nền kinh tế. 

Tại sao chuyển đổi số quan trọng với doanh nghiệp?

Khi thực hiện tối ưu hoá, doanh nghiệp có thể thấy năng suất và sự tương tác với khách hàng được cải thiện. Khi thực hiện chuyển đổi số, chúng ta có thể kì vọng vào những nguồn doanh thu mới từ sản phẩm, dịch vụ số và các mô hình kinh doanh mới. Trong khi tối ưu hoá và tăng trưởng luôn là động lực cho sự thành công của doanh nghiệp, thì sự tăng trưởng và hiệu quả mà công nghệ số đem lại cũng rất mạnh mẽ, khiến cho việc chuyển đổi số trở nên vô cùng quan trọng. 

Theo một nghiên cứu của BCG, mức tăng doanh thu của các đơn vị thực hiện

chuyển đổi số cao hơn 1,8 lần so với những đơn vị không sử dụng công nghệ số. Những công ty từng thành công trong chuyển đổi số như Domino’s Pizza, Walmart và Tesla là minh chứng cho giá trị của việc chuyển đổi sang môi trường số và họ đã cho thấy nhiều cách thức để làm được điều đó.

Trong trường hợp của Domino’s pizza, nỗ lực chuyển đổi gặp nhiều trở ngại và kéo dài nhiều năm. Hành trình đó bắt đầu vào năm 2008 khi chuỗi pizza này chứng kiến giá cổ phiếu của mình tụt dốc và đã tập trung vào việc hiện đại hoá cơ sở hạ tầng công nghệ cũng như sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) và machine learning (học máy) để cải thiện chất lượng sản phẩm. Hành trình chuyển đổi số của họ không những đem lại những sản phẩm tốt hơn một cách thuận tiện hơn, mà còn đẩy giá cổ phiếu của công ty tăng chóng mặt lên tới hơn 20 lần.

Việc số hoá trong xã hội bắt đầu từ cuối thế kỉ 20 và đã tăng tốc nhanh chóng trong 2 thập kỉ đầu của thế kỉ 21, tạo ra nhu cầu ngày càng lớn cho việc chuyển đổi số trên mọi lĩnh vực. Đến bây giờ, nhiều doanh nghiệp tin rằng mình phải thích ứng với sức ép của một thị trường liên tục thay đổi do số hoá, hoặc là biến mất. Nguy cơ các doanh nghiệp dẫn đầu thị trường bị thay thế và xáo trộn sẽ tiếp tục hiển hiện khi các công nghệ mới cho phép tạo ra những mô hình kinh doanh mới, nhiều trải nghiệm tương tác với khách hàng hơn, những sản phẩm và dịch vụ tốt cùng với nhiều sự đổi mới khác.

Chuyển đổi số đem lại những lợi ích gì cho doanh nghiệp?

Việc chuyển đổi giúp các doanh nghiệp thành công trong thời đại số – đó chính là lợi ích lớn nhất của chuyển đổi số. Với các doanh nghiệp, sự thành công đó bao gồm đạt doanh thu cao hơn và lợi nhuận lớn hơn. 

Dù lợi ích cao nhất của chuyển đổi số là khả năng sống sót và sự vững mạnh của doanh nghiệp trong trong tương lai, các chương trình chuyển đổi số cũng đem lại thêm nhiều lợi ích khác cho doanh nghiệp:

• Hiệu suất được nâng cao khi việc triển khai các công nghệ như AI (trí tuệ nhân tạo) và RPA (giải pháp tự động hóa quy trình bằng robot) giúp tăng năng suất lao động, giảm sai sót và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm/ dịch vụ ra thị trường. Trong khi đó, các quy trình kinh doanh được đổi mới nhờ công nghệ số lại giúp tăng cao hơn nữa năng suất và tốc độ phát triển của doanh nghiệp.
• Sự tương tác với khách hàng, nhân viên và đối tác được cải thiện khi doanh nghiệp xử lý được dữ liệu tốt hơn để đưa ra các quyết định chính xác hơn và dự đoán được nhu cầu của các bên.
• Doanh nghiệp linh hoạt và phản hồi tốt hơn với thị trường nhiều biến động vì văn hoá và năng lực của đội ngũ đã chuyển sang hướng hỗ trợ những thay đổi liên tục xảy ra.
• Khả năng đổi mới được nâng cao vì lực lượng lao động linh hoạt hơn và năng lực công nghệ được cập nhật sẽ hỗ trợ và thúc đẩy việc thử nghiệm, đồng thời hạn chế các rủi ro.

Những lợi ích này giúp cho sự chuyển đổi liên tục diễn ra, vì sự tự động hoá cho phép nhân viên tập trung vào những công việc mang tính cải tiến và có giá trị cao hơn. Đồng thời, sự linh hoạt cho phép doanh nghiệp xác định các cơ hội rõ hơn và thay đổi nguồn lực để kịp thời nắm bắt lấy chúng.

Mục tiêu của chuyển đổi số là gì?

Chuyển đổi số giúp cho doanh nghiệp phục vụ các đối tác chính của mình tốt hơn: khách hàng, nhân viên, đối tác kinh doanh và nhà đầu tư. Việc tích hợp các công nghệ số vào việc vận hành hỗ trợ doanh nghiệp đạt các mục tiêu sau:

• Tăng tốc độ đưa sản phẩm và dịch vụ mới ra thị trường
• Tăng năng suất lao động của nhân viên
• Tăng cường mức độ phản hồi với yêu cầu của khách hàng
• Có thêm insight về từng khách hàng để dự đoán và cá nhân hoá sản phẩm/ dịch vụ
• Cải thiện dịch vụ khách hàng, nhất là trong việc tạo ra những trải nghiệm gắn kết hơn với khách hàng

Các động lực của chuyển đổi số?

Khả năng thu thập, tạo ra, phân tích và chuyển đổi dữ liệu của công nghệ là động lực chính của chuyển đổi số. Trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, các công nghệ trên điện thoại, các nền tảng truyền thông xã hội và các công nghệ thuộc thế hệ tiếp theo như internet vạn vật (IoT), điện toán biên… đã thay đổi mạnh mẽ tốc độ mà chúng ta có được thông tin.

Việc các công ty kĩ thuật số hàng đầu như Amazon, Airbnb, Uber và các công ty khác ứng dụng các công nghệ này vào các nền tảng trung gian (marketplace) đã thay đổi loại hình sản phẩm và dịch vụ mà chúng ta kì vọng. Ví dụ, người tiêu dùng giờ đây kì vọng các công ty phản hổi nhanh chóng, cũng như cung cấp hàng hoá và dịch vụ theo nhu cầu. Họ cũng kì vọng có những giao diện thân thiện, dễ dùng và thường thích những tương tác kĩ thuật số diễn ra ở mọi lúc, trên mọi thiết bị.

Chính những công nghệ ảnh hưởng tới thị trường tiêu dùng cũng đang thay đổi môi trường làm việc. Ví dụ, chúng đã tự động hoá những quy trình mà cho tới gần đây vẫn được làm bằng tay, cho phép con người làm việc ở bất kì đâu, cung cấp insight về lượng data khách hàng ở bất kì quy mô nào và cung cấp công cụ để hỗ trợ việc phối hợp giữa các bộ phận ở nhiều địa điểm khác nhau.

6 nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp chuyển đổi số thất bại

Dù doanh nghiệp của bạn ở quy mô nào, một chiến lược chyển đổi số thành công luôn bắt đầu với việc ban lãnh đạo hiểu rõ và có tầm nhìn về việc doanh nghiệp của mình sẽ chuyển đổi thành một tổ chức ra sao. Khi tăng cường thực hiện các chương trình chuyển đổi (đặc biệt dưới tác động của Covid-19 từ năm 2020), chủ doanh nghiệp cần tránh những bước đi sai lầm, được tổng hợp thành 6 nguyên nhân chính được đề cập dưới đây:

• Không có tư duy đúng về chuyển đổi số (đặc biệt là coi chuyển đổi số chỉ là áp dụng công nghệ, mà quên mất rằng có 3 cấp độ trong chuyển đổi số: chiến lược, thực thi và công nghệ theo như mô hình “Kim tự tháp chuyển đổi số”)
• Văn hoá doanh nghiệp chưa phù hợp để chuyển đổi
• Không tuyển được nhân sự có năng lực phù hợp
• Thiếu các mục tiêu rõ ràng
• Không tìm ra đúng công nghệ cần thiết
• Duy trì tư duy “cho phép thất bại nhanh” trong thời gian dài

Tầm quan trọng của văn hoá doanh nghiệp với chuyển đổi số

“Văn hoá doanh nghiệp chưa phù hợp để chuyển đổi” là một trong 6 nguyên nhân chính khiến chuyển đổi số thất bại, được đề cập ở trên. Xây dựng văn hoá chuyển đổi số, do đó, thường được coi là nhiệm vụ quan trọng nhất với các tổ chức muốn thực hiện chuyển đổi. Lãnh đạo doanh nghiệp cần tạo ra một văn hoá mà ở đó liên tục có sự cải thiện và các thành phần tham gia đều cởi mở với những thay đổi. Ở đó, mọi cá nhân đều phải sẵn sàng phát hiện và từ bỏ những quy trình đã cũ và không hiệu quả, cũng như thay thế bằng những quy trình tốt hơn.

Tuy nhiên, đa phần các doanh nghiệp gặp khó khăn khi xây dựng một văn hoá hỗ trợ sự chuyển đổi. Một báo cáo mới đây của Dell Technologies cho biết trong khi chuyển đổi số đã trở nên “cấp thiết với mọi tổ chức”, chỉ có 48% trong số đó chia sẻ kiến thức giữa các phòng ban, và chỉ 49% đầu tư vào các kĩ năng và nhân lực kĩ thuật số. Báo cáo này cũng chỉ ra rằng rất ít doanh nghiệp đã áp dụng các kĩ thuật Agile (tinh gọn), chỉ có 17% tổ chức các cuộc thi hackathon và chỉ 29% ủng hộ tư duy “thất bại nhanh để thành công”.

Khi không chú ý tới những yêu cầu quan trọng đó về văn hoá, một doanh nghiệp có thể có những công nghệ hiện đại giúp tăng hiệu quả của các quy trình, như đặt mua nguyên liệu thô, nhận hàng hoá hoặc xử lý việc thanh toán, mà không thực sự chuyển đổi cách doanh nghiệp của mình vận hành, cũng như chuyển đổi điều mà doanh nghiệp cần đem lại cho các đối tác và giá trị mà doanh nghiệp mang đến cho những bên tham gia.

Công nghệ có vai trò gì trong chuyển đổi số?

Một trong những sự thật là chuyển đổi số không phải là về công nghệ, hay đầy đủ hơn, chuyển đổi số không chỉ bao gồm mỗi yếu tố công nghệ. Việc có tầm nhìn và lộ trình (roadmap) là điều kiện cần thiết. Văn hoá đóng vai trò lớn trong thành công của chuyển đổi số như đã nêu trên. Việc có các nhà lãnh đạo hiểu rõ doanh nghiệp và các công nghệ tiên tiến đến mức biết được rằng kĩ thuật số có thể hay không thể hỗ trợ doanh nghiệp cũng rất quan trọng.

Bên cạnh những yếu tố đó, công nghệ thực sự cần thiết cho chuyển đổi số. Nó là động lực và là yếu tố thúc đẩy cuộc cách mạng doanh nghiệp trong thế kỉ 21. 

Dưới đây là một số công nghệ chính và vai trò của từng công nghệ:

• Điện toán đám mây: cho phép truy cập vào các phần mềm, chức năng mới và các cập nhật nhanh hơn, vào bất kì thời gian nào, ở bất kì đâu, cùng với việc lưu trữ data ngày càng lớn
• Việc phổ thông hoá công nghệ thông tin giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực tài chính và con người để tuỳ biến các sản phẩm, tạo cho mình sự khác biệt trên thị trường 
• Các nền tảng trên thiết bị di động cho phép nhân viên và khách hàng truy cập mọi lúc, mọi nơi
• Machine learning và AI giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định nhanh hơn dựa trên data về các mảng sales, marketing, phát triển sản phẩm và các chiến lược khác, đồng thời liên tục cải thiện các hệ thống tự động hoá
• Công nghệ tự động hoá: sử dụng robot để thực hiện các công việc lặp đi lặp lại nhanh hơn và ít mắc sai sót hơn con người
• Các công nghệ chuyển đổi mới như blockchain, thực tế ảo tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), IoT và điện toán biên tạo ra những cách thức mới để tận dụng sự bùng nổ của dữ liệu số do doanh nghiệp và khách hàng tạo ra

Một điều nữa cần lưu ý là việc “ứng dụng công nghệ chỉ vì có công nghệ” là nguyên nhân khiến chuyển đổi số thất bại. Các nhà lãnh đạo mảng công nghệ thông tin cần kết nối giữa công nghệ và mục tiêu kinh doanh. Họ không những cần thấu hiểu một công nghệ có thể thúc đẩy doanh nghiệp như thế nào, mà còn phải nghiên cứu xem cách thức tổ chức nào của doanh nghiệp đang cản trở việc tiếp nhận các năng lực công nghệ mới.

5 xu hướng chuyển đổi số mà doanh nghiệp cần chú ý

Chuyển đổi số đang ngày một hiển hiện rõ nét hơn trong tất cả các ngành nghề, lĩnh vực, với doanh nghiệp ở mọi quy mô. Có 5 xu hướng chung của chuyển đổi số trong những năm tới mà chủ doanh nghiệp nên lưu ý để có chiến lược và kế hoạch phù hợp: 

• Phương pháp phát triển và quản lý tinh gọn được áp dụng sâu hơn trong doanh nghiệp để tái định hình mô hình kinh doanh và văn hoá
• Các nền tảng công nghệ đơn giản sẽ tập trung vào trải nghiệm của khách hàng và nhân viên
• Dịch vụ điện toán đám mây sẽ tạo điều kiện cho việc lưu trữ và quản lý dữ liệu trên nhiều đám mây khác nhau
• Doanh nghiệp tăng cường việc xử lý dữ liệu theo thời gian thực 
• Các quy trình vận hành sẽ được đơn giản hoá nhờ machine learning

Trong ngắn hạn, các doanh nghiệp sẽ tìm thấy rất nhiều nguồn lực để bắt đầu quá trình chuyển đổi số. Còn trong dài hạn, chuyển đổi số sẽ đem lại sự tinh gọn cần thiết để doanh nghiệp thích ứng được với những thay đổi, nhằm tạo ra giá trị và giữ vững vị thế trong lĩnh vực kinh doanh của mình.

Covid-19 đã tác động tới chuyển đổi số như thế nào?

Dịch bệnh Covid-19 đã đẩy nhanh nhiều mặt của quá trình chuyển đổi số, vì doanh nghiệp thuộc mọi ngành nghề buộc phải hạn chế hoặc thậm chí dừng hẳn các giao dịch trực tiếp với khách hàng, nhân viên, đối tác, các nhà cung cấp, và thực hiện càng nhiều tương tác online càng tốt.

Một khảo sát của hãng tư vấn quản lý doanh nghiệp McKinsey & Co. năm 2020 cho thấy các doanh nghiệp đã tăng cường làm việc và phối hợp từ xa, sử dụng các công nghệ tiên tiến trong vận hành và điện toán đám mây dưới tác động của dịch bệnh.

Dưới đây là một số sự dịch chuyển của doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số dưới thời kì Covid-19:

• Sử dụng nhiều ứng dụng thân thiện với khách hàng hơn khi lệnh hạn chế được áp dụng trên diện rộng
• Sử dụng nhiều ứng dụng tự phục vụ hơn để thu thập dữ liệu về khách hàng nhanh hơn
• Sử dụng các nền tảng ecommerce hiện đại nhiều hơn, giúp doanh nghiệp điều chỉnh được chuỗi cung ứng để thích ứng với sự thay đổi về nhu cầu của thị trường
• Sử dụng AI nhiều hơn để phân tích dữ liệu từ các hệ thống ecommerce hiện đại
• Các Giám đốc Công nghệ thông tin (CIO) chuyển từ vai trò hỗ trợ sang vai trò điều phối để đạt được các mục tiêu kinh doanh

Sau khi hiểu rõ khái niệm, lợi ích và các xu hướng chuyển đổi số, các chủ doanh nghiệp quan tâm nhiều hơn đến việc triển khai chuyển đổi số, bắt đầu từ hiểu rõ các thách thức và xác định chiến lược. Toàn bộ kinh nghiệm chuyển đổi số với 14 bí quyết xây dựng chiến lược, lộ trình 6 bước và quy trình đánh giá 3 bước được tổng hợp trong bài viết: “Chuyển đổi số Doanh nghiệp: Xây dựng chiến lược, lộ trình & đánh giá hiệu quả“.

Babuki sẵn lòng hỗ trợ, tư vấn anh/ chị về các thông tin thị trường hữu ích, đầu tư/ gọi vốn và giải pháp công nghệ. Anh/ chị có thể BẤM ĐỂ GỬI YÊU CẦU TỚI BABUKI. 

Nguồn: TechTarget

Babuki tổng hợp, biên dịch và hiệu đính