Đăng bởi Babuki JSC vào 05/01/2021

Kênh phân phối là cầu nối liên kết sản phẩm của nhà sản xuất với người tiêu dùng, giúp tiếp cận khách hàng theo cách tối đa hóa doanh thu và nhận thức về thương hiệu của doanh nghiệp. Bài viết này giúp độc giả hiểu được tổng quan về khái niệm, phân loại, chức năng, chiến lược và phương thức quản trị kênh phân phối. Các bài viết trong cùng chuyên mục sẽ đi sâu phân tích theo từng nội dung.

Kênh phân phối là gì?

Kênh phân phối (thuật ngữ tiếng Anh là “distribution channel”) là tập hợp các tổ chức, cá nhân phụ thuộc lẫn nhau, tham gia vào việc đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Các kênh phân phối tạo nên dòng chảy sản phẩm từ nhà sản xuất đến người mua cuối cùng.

Tất cả những tổ chức, cá nhân tham gia vào kênh phân phối được gọi là các thành viên của kênh. Những thành viên nằm giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng cuối cùng (nếu có) được gọi là các trung gian phân phối. Có thể có các loại trung gian phân phối sau đây:

  • Đại lý và môi giới: Là các trung gian phân phối có quyền thay mặt cho nhà sản xuất để bán sản phẩm. Các đại lý và môi giới không có quyền sở hữu sản phẩm.
  • Nhà phân phối: Là các trung gian phân phối trên thị trường, chịu trách nhiệm đưa sản phẩm qua các cấp phân phối thông qua kênh phân phối của họ.
  • Nhà bán buôn: Là các trung gian phân phối mua sản phẩm và bán cho các trung gian khác hoặc khách hàng doanh nghiệp.
  • Nhà bán lẻ: Là các trung gian phân phối mua sản phẩm từ nhà sản xuất hoặc nhà bán buôn và bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng.

Kênh phân phối là gì? Phân loại Kênh phân phối trong doanh nghiệp

Phân loại kênh phân phối

Kênh phân phối hiện tại được chia làm 3 loại: kênh phân phối trực tiếp, kênh phân phối gián tiếp và kênh phân phối đa cấp (hỗn hợp).

1. Kênh phân phối trực tiếp

Kênh phân phối trực tiếp là loại kênh phân phối mà thành phần tham gia chỉ gồm nhà sản xuất và người tiêu dùng. Hàng hóa sau khi sản xuất sẽ được phân phối trực tiếp tới người tiêu dùng mà không phải thông qua bất kỳ khâu trung gian nào.

2. Kênh phân phối gián tiếp

Kênh phân phối gián tiếp bao gồm nhà sản xuất, người tiêu dùng và các cấp phân phối trung gian ở giữa; được chia làm hai loại là kênh phân phối truyền thống và kênh phân phối hiện đại.

  • Kênh phân phối truyền thống: là kênh phân phối mà hàng hóa khi sản xuất ra được phân phối theo trình tự từ nhà sản xuất qua các trung gian phân phối và cuối cùng là đến tay người tiêu dùng, gồm có 3 dạng:
    • Kênh phân phối 1 cấp: NHÀ SẢN XUẤT ⇒ NHÀ BÁN LẺ ⇒ NGƯỜI TIÊU DÙNG
    • Kênh phân phối 2 cấp: NHÀ SẢN XUẤT ⇒ NHÀ BÁN SỈ ⇒ NHÀ BÁN LẺ ⇒ NGƯỜI TIÊU DÙNG
    • Kênh phân phối 3 cấp: NHÀ SẢN XUẤT ⇒ MÔI GIỚI ⇒ NHÀ BÁN SỈ ⇒ NHÀ BÁN LẺ ⇒ NGƯỜI TIÊU DÙNG

Hình thức thể hiện phổ biến của kênh phân phối truyền thống là các đại lý, cửa hàng tạp hoá phủ rộng khắp các khu vực địa lý từ thành thị tới nông thôn.

  • Kênh phân phối hiện đại: một dạng kênh phân phối gián tiếp, vẫn tồn tại 3 thành phần tham gia là nhà sản xuất, kênh phân phối trung gian và người tiêu dùng. Tuy nhiên, với kênh phân phối hiện đại, thành phần trung gian thường là các hệ thống siêu thị như Big C, Vinmart và chuỗi cửa hàng tiện lợi như Circle K hay Family mart. Việc vận hành bán lẻ tại các chuỗi này được tổ chức có kế hoạch, bài bản hơn về mặt quản lý nguồn hàng, bán hàng và logistics.

3. Kênh phân phối đa cấp

Kênh phân phối đa cấp là mô hình mà bản thân người tiêu dùng cũng là nhà phân phối và ngược lại. Kênh phân phối đa cấp có ưu điểm là giúp doanh nghiệp tiết kiệm được khoản chi phí dành cho quảng cáo, tuy nhiên họ vẫn phải chi hoa hồng cho các thành phần trung gian. Ngoài ra, vì là một mạng lưới lớn gồm nhiều tổ chức, cá nhân cùng tham gia, kênh phân phối đa cấp khó quản lý và dễ bị lợi dụng để lừa đảo.

Chức năng của kênh phân phối

1. Đối với nhà sản xuất

Kênh phân phối giúp nhà sản xuất bao phủ thị trường bằng cách đưa sản phẩm đến với nhiều điểm mà người tiêu dùng có nhu cầu. Việc phân phối sản phẩm trên diện rộng đòi hỏi một hệ thống lớn và bài bản về mặt cơ sở hạ tầng, con người và quy trình mà không phải nhà sản xuất nào cũng có thể tự làm được. Khi đó, việc thiết lập kênh phân phối với một hoặc nhiều cấp sẽ giúp nhà sản xuất phủ được thị trường mà không phải đầu tư tốn kém và mất thời gian.

Các đơn vị phân phối tổ chức một hệ thống và quy trình đặt hàng, lưu kho, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, chào bán và giao hàng thuận tiện dựa trên cơ sở hạ tầng, kinh nghiệm và chuyên môn của họ, giúp cho việc đưa sản phẩm từ nhà máy tới tay người tiêu dùng nhanh chóng và thuận tiện hơn. Việc mạng lưới phân phối phủ rộng và sản phẩm có mặt ở khắp nơi cũng giúp tăng độ nhận diện cho thương hiệu của nhà sản xuất.

Bản thân kênh phân phối cũng là công cụ giúp nhà sản xuất nắm bắt thị trường để hiểu được nhu cầu và mục đích của khách hàng về sản phẩm, đồng thời tìm hiểu phần nào thông tin về đối thủ cạnh tranh.

Kênh phân phối là gì? Phân loại Kênh phân phối trong doanh nghiệp - V03

Kênh phân phối hữu ích đối với cả nhà sản xuất và người tiêu dùng

Toàn bộ kênh phân phối giúp nhà sản xuất làm tốt hơn khâu chăm sóc khách hàng ở các dịch vụ: đặt hàng, giao nhận, bảo hành, bảo trì, hướng dẫn sử dụng, xử lý thắc mắc/ khiếu nại…

2. Đối với khách hàng

Kênh phân phối có chức năng đảm bảo luôn có sẵn sản phẩm khi khách hàng cần trong thời gian sớm nhất và ở những nơi thuận tiện nhất. Thay vì phải tìm đến nhà sản xuất ở những địa điểm rất xa, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy sản phẩm ở các tiệm tạp hoá, đại lý gần nhà hoăc các đầu mối phân phối trong mạng lưới quan hệ của mình.

Nhờ có kênh phân phối, sản phẩm được trưng bày rõ ràng và thông tin được giới thiệu trực tiếp, cụ thể, giúp cho người tiêu dùng thuận tiện tìm hiểu và chọn lựa. Nhiều điểm phân phối còn thay mặt nhà sản xuất cung cấp dịch vụ đến khách hàng như tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn về sản phẩm… giúp khách hàng tiết kiệm được thời gian và chi phí.

Nền tảng xây dựng và cải thiện chiến lược phát triển kênh phân phối

Hệ thống phân phối là một nguồn lực quan trọng đối với các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Một công ty có thể mất nhiều năm để xây dựng được kênh phân phối nhằm đưa sản phẩm lưu thông một cách tốt nhất đến tay người tiêu dùng, trong khi nhiều doanh nghiệp lựa chọn sử dụng các nhà phân phối bên ngoài.

Để xây dựng và cài thiện chiến lược phát triển kênh phân phối, doanh nghiệp cần lưu ý những vấn đề cơ bản sau:

1. Phân tích đối tượng khách hàng mục tiêu và hiểu năng lực của doanh nghiệp mình

Để xây dựng và cải thiện chiến lược phát triển kênh phân phối, doanh nghiệp cần hiểu mình phân phối hàng hoá/ dịch vụ tới ai và họ có đặc điểm gì. Vì vậy, doanh nghiệp cần theo sát thị trường để kịp thời nắm bắt sự thay đổi trong nhu cầu và xu hướng hành vi của khách hàng. Họ muốn gì khi tiếp cận sản phẩm/ dịch vụ của bạn? Họ thường tiếp cận những kênh nào, vào những thời điểm nào? Câu trả lời của bạn cho những câu hỏi này sẽ tác động đến chiến lược và cách triển khai kênh phân phối.

Mỗi kênh phân phối đều có những ưu và nhược điểm khác nhau, có sự phù hợp riêng với từng nhóm hành vi khách hàng và năng lực của doanh nghiệp. Vì vậy, việc xây dựng và cải thiện chiến lược phát triển kênh phân phối luôn dựa trên hành vi của khách hàng và tiềm lực của doanh nghiệp.

2. Xác định kênh phân phối phù hợp

Từ kết quả phân tích khách hàng mục tiêu và sự cân nhắc về năng lực doanh nghiệp của mình, bạn sẽ xác định và lựa chọn những kênh phân phối hiệu quả nhất. Bạn có thể bán sản phẩm trực tiếp cho người dùng cuối hay cần kênh phân phối gián tiếp để đảm bảo độ phủ? Kênh truyền thống hay hiện đại? Nên tập trung vào hệ thống phân phối offline hay online? Chi phí là bao nhiêu và dự đoán sẽ đem lại lợi nhuận bao nhiêu cho doanh nghiệp của bạn?

Kênh phân phối là gì? Phân loại Kênh phân phối trong doanh nghiệp - V04

Việc xác định kênh phân phối là một trong những chiến lược quan trọng của doanh nghiệp

Sau khi xác định được kênh phân phối, việc triển khai và quản trị các kênh cũng vô cùng quan trọng. Nội dung này được chia sẻ chi tiết trong bài viết “Lựa chọn cách thức triển khai kênh phân phối chính xác nhất“.

3. Đánh giá và thích ứng

Vì phương thức hoạt động khác nhau, nên việc so sánh và đánh giá các kênh phân phối là hết sức cần thiết. Để đánh giá được, doanh nghiệp cần chú ý tới việc thu thập dữ liệu từ các kênh phân phối, vì đánh giá và so sánh chỉ có ý nghĩa khi dựa trên số liệu xác thực. Kết quả đánh giá sẽ giúp doanh nghiệp điều chỉnh, thích ứng và dần cải thiện chiến lược phát triển kênh phân phối của mình.

Làm thế nào để quản trị kênh phân phối hiệu quả?

Các nhà quản lý doanh nghiệp cần lưu ý những phương pháp sau để việc quản trị kênh phân phối đạt hiệu quả:

  • Khuyến khích các thành viên trong kênh phân phối hoạt động tích cực, bao gồm các nhà phân phối lớn nhỏ, bên môi giới, các đơn vị bán buôn, bán lẻ… Kênh phân phối chỉ đạt được hiệu quả khi những thành viên trong kênh cùng nhau làm việc để đạt được mục tiêu doanh nghiệp đề ra. Những biện pháp khuyến khích sẽ có tác động trực tiếp đến năng suất làm việc và chất lượng của kênh.
  • Quan tâm và tìm hiểu những nhu cầu hay trở ngại mà nhân viên trong kênh đang gặp phải, từ đó đưa ra sự trợ giúp các thành viên trong kênh, làm tăng sự đoàn kết giữa các thành viên trong kênh giúp cho hoạt động trong kênh đạt hiệu quả tốt hơn.
  • Đánh giá các hoạt động của các thành viên: Thường xuyên đánh giá hoạt động của những thành viên trong kênh thông qua những tiêu chuẩn như: mức doanh số, cách xử lý những hàng hoá thất thoát hư hỏng, mức độ quảng cáo sản phẩm và những dịch vụ hỗ trợ chăm sóc khách hàng mà họ mang lại, từ đó có những chính sách thưởng – phạt phù hợp nhằm khích lệ tinh thần nhân viên, thắt chặt hơn việc quản lý bộ máy phân phối của doanh nghiệp.

Nếu muốn trao đổi thêm về nội dung này hoặc có nhu cầu khác, anh/chị có thể bấm vào đây: GỬI TIN NHẮN CHO BABUKI.

Tham khảo thêm các nội dung hữu ích về kênh phân phối:

Từ khoá:

kênh phân phối

Đăng ký nhận bản tin

[contact-form-7 id="413" title="Đăng ký nhận tin"]

Các bài bài viết liên quan

Xem thêm
Kênh Phân phối Tài liệu

Ebook: Kênh phân phối P2 – Triển khai, Quản lý & Đánh giá kênh phân phối

Cuốn ebook phân tích rõ phương thức lựa chọn cách thức triển khai kênh phân phối, 4 bước triển khai, cách quản lý xung đột và 8 tiêu chí đánh giá hiệu quả kênh phân phối.

31/08/2021 • Kathy Trần
Kênh Phân phối Tài liệu

Ebook – Kênh phân phối P1: Khái niệm, Xu hướng & Chiến lược

Ebook nêu rõ khái niệm về kênh phân phối trực tiếp và gián tiếp, phân tích các xu hướng nổi bật nhất và các chiến lược được áp dụng khi triển khai kênh phân phối.

17/08/2021 • Kathy Trần
Bán lẻ / Ecommerce Kênh Phân phối

Cuộc cách mạng Bán lẻ mới (New Retail)

Vào năm 2016, Jack Ma, người sáng lập Alibaba, đã đặt ra thuật ngữ “Bán lẻ mới” để mô tả cách các doanh nghiệp offline, online và logistics hợp nhất để tạo ra một lĩnh vực bán lẻ tích hợp. Bán lẻ mới là một trong năm lĩnh vực sẽ được chuyển đổi cơ bản bởi sự đổi mới – những lĩnh vực khác là tài chính, sản xuất, công nghệ và năng lượng – Ma khẳng định rằng Bán lẻ mới nên là ưu tiên chiến lược chính cho các doanh nghiệp thương mại điện tử và thanh toán.

19/07/2021 • Babuki JSC
Bán lẻ / Ecommerce Chiến lược kinh doanh Kênh Phân phối

Quản lý xung đột kênh phân phối khi phát triển thêm kênh thương mại điện tử

Khi thương mại điện tử đóng góp càng nhiều vào tổng doanh số bán hàng, nó tạo ra cả những cơ hội lớn (thêm doanh thu từ khách hàng mới, sản phẩm mới và kênh bán hàng mới) và những thách thức mới cần được giải quyết (khả năng xung đột kênh phân phối).

18/07/2021 • Babuki JSC
Chiến lược kinh doanh Kênh Phân phối

Quản lý Xung đột Kênh phân phối

Xung đột giữa các kênh phân phối là khi hai hoặc nhiều đối tác trong một kênh phân phối chống lại nhau. Ví dụ, khi một nhà bán lẻ trực tiếp làm việc với nhà sản xuất để tung ra một sản phẩm tương tự (copy-paste).
Để ngăn chặn hoặc quản lý xung đột giữa các kênh, điều cần thiết là công ty hiểu các loại xung đột khác nhau, cùng với các chiến lược để ngăn chặn hoặc giải quyết chúng ngay từ đầu.

18/07/2021 • Babuki JSC
Bán lẻ / Ecommerce Kênh Phân phối

Hệ thống quản lý phân phối đa kênh là gì?

Khi phân phối một sản phẩm, mỗi “kênh” là một cách thức bổ sung để tiếp cận khách hàng. Như vậy, quản lý phân phối đa kênh là chiến lược cung cấp cho khách hàng nhiều cách để mua cùng một sản phẩm.
Hệ thống quản lý phân phối đa kênh là tập hợp các quy trình kinh doanh cho phép phát triển bền vững và có lợi nhuận của nhiều kênh phân phối.

16/07/2021 • Babuki JSC
Chiến lược kinh doanh Kênh Phân phối

Chiến lược Kênh phân phối

Ngày càng có nhiều công ty chuyển từ kênh phân phối gián tiếp sang kênh phân phối trực tiếp hoặc kết hợp. Các công ty này muốn giảm chi phí và giá thành bằng cách “nén” chuỗi giá trị, đồng thời sở hữu trải nghiệm khách hàng và mối quan hệ với khách hàng.

15/07/2021 • Babuki JSC
Kênh Phân phối Tài liệu

Ebook – 101 Điều cần biết về Kênh phân phối

Cuốn ebook giải thích rõ khái niệm, chức năng & phân loại kênh phân phối, chỉ ra cách thức lựa chọn, triển khai và đánh giá hoạt động của kênh phân phối.

28/06/2021 • Babuki JSC
Kênh Phân phối Marketing / CX Thực phẩm / Đồ uống

Bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng (D2C) ngành Thực phẩm & đồ uống

Các thương hiệu thực phẩm và đồ uống ngày càng dành nhiều ngân sách cho bán hàng trực tiếp, khiến tốc độ phát triển D2C tăng cao.

25/06/2021 • Babuki JSC
Chuyển đổi số Kênh Phân phối Vận hành / Chuỗi cung ứng

11 xu hướng chuỗi cung ứng hàng đầu 2020

Nhiều điều thú vị đang xảy ra khi các nhà điều hành chuỗi cung ứng phản ứng với những thay đổi phát sinh từ sự…

22/04/2021 • Babuki JSC